Metamorfose

Zo stel ik me de dood voor. In een film dan. Je leven ligt achter je en je komt bij de veerman die je overbrengt naar het rijk der doden. Omdat je levende lijf te zwaar is om overgevaren te worden, moet uit je resten de ziel gekneed worden. De essentie van wat je bent gaat naar de overkant. De veerman voelt, tast, kneedt, rijgt en dikt je in tot de kern, tot je wezen. Zo ga je. Het stelt niets voor.

Van iets gewoons en alledaags en afgedankts iets nieuws maken, ijl, helder en licht. Een metamorfose.

Op het eerste gezicht stelt het werk van Helma Kuijper ook niets voor en op het tweede gezicht ook niet. Het is wat het is. Je kunt er natuurlijk van alles in zien, maar je kunt het ook laten bij wat het is. Omgevormde waardeloze materialen in nieuw verband samengebracht. Tot de kern doorgedrongen. Door een eersteklas couturier in hun zondagse jasje, hun mooiste pak neergezet.

Met bijna niets weet Helma Kuijper een ordening aan te brengen in materialen die betekenisloos en achteloos resten uit ons dagelijks bestaan. Plastic, gaas, knopen, puzzelstukjes, verband. Bedenk wat waar je nooit aan denkt. In de handen van Helma Kuijper krijgen achteloze dingen aandacht. Kuijper neemt materiaal in handen, betast, voelt, kneedt, rijgt, smelt, ontwart, soldeert en last de resten in een nieuwe vorm.

Is daar wat aan? Ja daar is heel veel aan. Toen ik de eerste keer rondliep raakte ik ontroerd door de onzegbare majestueuze kracht die ze losgepeuterd had uit nietszeggende materialen.

Elk beeld dat ze heeft samengesteld en door haar handen heeft laten gaan heeft zijn eigen vorm gekregen, los van een verhaal, maar heel dicht bij het wezen van de materialen die ze gebruikt.

Voorbeeld. Aan de achterwand hangt een werk van vier vijf meter. Op een afstand lijkt het op een visnet dat te drogen hangt, van dichtbij zie je dat honderden weerstandjes aan elkaar geregen zijn. Weerstand en verlangen, in een fraaie golvende beweging. Alles stroomt. Sterker kan je niet verbeelden, onbewuster kan je niet sturen. Waar gaat het om? Dat doet er niet toe. Ga er voor staan, maak een foto van jezelf en lijst hem in. Betere achtergrond voor de rest van je leven kan je niet hebben.

En dan dat stuk samengebonden plastic. Plastic no.15 is de titel die weinig aan de verbeelding overlaat. Ook al zo’n decorstuk met een overweldigende zeggingskracht. Ga er voor staan, fluister je mooiste woorden en je geliefde is voor eeuwig de jouwe.

Of die drie schuimrubberen gouden vlakken. Hang ze op het toneel van het Kennemer Theater en de directeur heeft nooit meer een ander decor nodig.

Zoals Helma Kuijper het zelf zei tijdens de opening: ‘ ik heb geen woorden, ik kan het alleen zo vertellen’.

Zet je woorden uit en je andere zintuigen aan. Laat je raken door de eenvoud en zeggingskracht van de werken van Helma Kuijpers.